Choroby wirusowe pomidora

Występują na pomidorach uprawianych w szklarniach i w polu. Większe jednak szkody wyrządzają w szklarni, zwłaszcza jeżeli wystąpią w formie ostrej. Zielona mozaika pomidora występuje powszechnie, najczęściej w łagodnej formie. Na blaszkach liściowych najmłodszych liści występują na przemian jasno- i ciemnozielone plamy. Powierzchnia porażonych liści jest najczęściej nierówna. Jeżeli mozaika ta wystąpi w formie ostrej, to liście są ponadto zniekształcone i zdrobniałe, wzrost roślin jest zahamowany, a plon maleje. Żółta mozaika (mozaika aukuba) występuje sporadycznie. Na liściach porażonych roślin pojawiają się jasnożółte i zielone plamy. Zwykle plamy jasnożółte zajmują znacznie większą część powierzchni blaszki liściowej. Wzrost i rozwój porażonych roślin są zahamowane. Smugowatość pomidora występuje w Polsce najczęściej i w szklarni wyrządza zwykle bardzo duże szkody, zwłaszcza jeżeli rośliny uległy wcześnie zakażeniu. Objawy chorobowe występują na wszystkich częściach rośliny, najpierw w postaci jasnobrunatnych, później ciemnobrunatnych, nekrotycznych smug. Porażone części, przede wszystkim pędy, stają się kruche i łatwo się łamią. Liście są mozaikowate i mniejsze niż u roślin zdrowych, powyginane, z licznymi nekrotycznymi, brunatnymi plamkami. Liście częściowo lub całkowicie obumierają, a przy silnym porażeniu giną całe rośliny. Owoce na porażonych roślinach są drobne, mniej liczne i nie dojrzewają. Na ogół są w różnym stopniu zniekształcone i pokryte nieregularnymi, nekrotycznymi plamami. Wirus łatwo się przenosi przy wzajemnym ocieraniu się roślin, podczas prac pielęgnacyjnych i uprawowych (najczęściej podczas usuwania pędów bocznych). Nitkowatość i paprociowatość liści pomidora są wynikiem silnych zniekształceń blaszki liściowej. W pierwszym wypadku z blaszki pozostaje tylko główny nerw, który wydłuża się i skręca. Porażone rośliny są jaśniejsze, wyglądają jak miotełki złożone z poskręcanych sznureczków, kwitną słabo i prawie nie owocują. Paprociowatość objawia się występowaniem wzdłuż nerwu głównego dużej liczby listków ściśle ustawionych obok siebie i pozbawionych ogonków. Listek szczytowy przybiera kształt nitkowaty. Często na jednej roślinie spotyka się nitkowatość i paprociowatość. Rośliny wcześnie zakażone nie owocują. Pierwsze grono zakwita później i jeśli zawiąże owoce, to są one zdrobniałe. Brązowa plamistość liści pomidora występuje głównie w wysokiej temperaturze, toteż największe szkody wyrządza w szklarni. Jednym z pierwszych objawów porażenia jest pogrubienie nerwów młodych liści. Następnie na liściach pojawiają się okrągłe lub nieregularne, pierścieniowate plamy barwy brązowej lub prawie czarnej. Plamy stopniowo powiększają się, zlewają i przybierają charakterystyczny zarys liścia dębu. Niekiedy obejmują całą blaszkę liściową. Również na owocach mogą wystąpić jasnozielone lub czerwonawe plamy o kształcie współśrodkowych pierścieni. Tkanka w ich obrębie ulega nekrozie. Porażone rośliny są zahamowane we wzroście, słabiej kwitną i zawiązują owoce, a przy silnym porażeniu przedwcześnie zamierają. Zwalczanie chorób wirusowych pomidora. Należy przestrzegać zasad higieny podczas zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych (np. często myć ręce mydłem, dezynfekować narzędzia, nie palić tytoniu na plantacji). Ziemię przeznaczoną do wysiewu nasion i produkcji rozsady pomidora należy odkażać; często plantację przeglądać, aby usuwać i niszczyć porażone rośliny.