Parch jabłoni

Należy do najgroźniejszych chorób grzybowych jabłoni. Występuje powszechnie, w niektórych latach w bardzo dużym nasileniu. Przeciętna obniżka plonu owoców wynosi 30-40%, a w latach epidemii może dochodzić do 80%. Objawy porażenia występują głównie na liściach i owocach jabłoni, sporadycznie i tylko u niektórych odmian na nie zdrewniałych pędach. Na liściach, najczęściej na górnej stronie, pojawiają się oliwkowobrunatne plamy o niewyraźnych brzegach, często zlewające się. Porażone liście przedwcześnie opadają. Plamy na owocach są większe, ciemnobrunatne lub czarne i mogą zlewać się obejmując znaczną część powierzchni owocu. Skórka w miejscu porażonym jest szorstka, owoc ulega zniekształceniu i często w miejscu plam można zaobserwować spękanie. Silnie porażone zawiązki i owoce przedwcześnie opadają. W razie późnego zakażenia owoców plamy są znacznie mniejsze, przeważnie okrągłe, zwykle otoczone wzniesioną i postrzępioną skórką. Objawy tzw. parcha późnego mogą wystąpić dopiero po zbiorze owoców, w przechowalni. Porażone owoce nie nadają się do przechowywania, ponieważ masowo gniją. Zakażenie owoców jest zawsze następstwem zakażenia liści, toteż ochrona ich przed parchem zapewnia uzyskanie dorodnych i zdrowych owoców. Zapobieganie i zwalczanie. O skuteczności chemicznego zwalczania parcha decydują preparat i termin oraz dokładność wykonania zabiegu. Kaptan zawiesinowy 50, Dodinox (lub Syllit) i Sadoplon 75 pozostają nadal głównymi preparatami do zwalczania parcha jabłoni. Użycie Topsinu M i Benlate jest celowe wówczas, gdy ulistnienie jest już dostatecznie obfite, a więc po kwitnieniu jabłoni. Zależnie od pogody stosuje się je nie częściej niż 1 lub 2 razy w okresie wegetacji. W sadach, w których stwierdzono uodpornienie się grzyba na wymienione preparaty, należy na pewien czas zaniechać ich stosowania. Program schematyczny zwalczania parcha jabłoni polega na regularnym opryskiwaniu drzew co 7—10 dni od fazy pękania pąków i ukazywania się zielonych koniuszków liści do kwitnienia, natomiast w odstępach 10—14-dniowych — od końca kwitnienia do sierpnia, z dodatkowym zabiegiem na dwa tygodnie przed zbiorem owoców. W okresach deszczowych przerwy pomiędzy zabiegami są krótsze (7 lub 10 dni). Wadą tego programu jest prawdopodobieństwo wykonania większej liczby opryskiwać, niż jest istotnie potrzebna. Najbardziej racjonalny jest program opryskiwań oparty na sygnalizacji okresów krytycznych (ustalanych na podstawie wskazań tabeli Millsa). Jego skuteczność zależy od zorganizowania w rejonach uprawy jabłoni sprawnej sieci punktów sygnalizacyjnych. Do zwalczania parcha zalecane są następujące preparaty: 1. Opryskiwania profilaktyczne, przed spodziewanym deszczem i infekcjami — Benlate (0,75 kg/ha), Dithane M-45 (4,5 kg/ha), Dodinox (0,75—1,5 kg/ha), Cynkomiedzian (4,5 kg/ha), Cynkotox (4,5 kg/ha), Euparen (2,25—3,0 kg/ha), Kaptan zawiesinowy 50 (3,0 kg/ha), Miedzian 50 (1,5 kg/ha), Rubigan 12 EC (0,45 l/ha), Sadoplon 75 (4,5 kg/ha), Syllit (0,75—1,5 kg/ha), Topsin M (0,75—1,5 kg/ha), Fundazol 50 WP (1,5 kg/ha), Carpene PB 65 (0,75—1,5 kg/ha), Captan 50 W (3,0—4,5 kg/ha), Baycor 25 WP (1,25 kg/ha); 2. Opryskiwania interwencyjne, do 36 godzin od początku infekcji — Benlate (1,2 kg/ha), Dodinox (1,5 kg/ha), Euparen (2,25—3,0 kg/ha), Kaptan zawiesinowy 50 (4,5 kg/ha), Rubigan 12 EC (0,45 l/ha), Syllit (1,5 kg/ha), Topsin M (1,5 kg/ha), Baycor 25 WP (1,25—1,5 kg/ha); 3. Opryskiwania lecznicze, do 4 dni od początku infekcji — Benlate (1,5 kg/ha), Dodinox (2,25 kg/ha), Euparen (2,25—3,0 kg/ha), Rubigan 12 EC (0,6 l/ha), Saprol (1,9 l/ha), Syllit (2,25 kg/ha), Topsin M (1,5 kg/ha), Baycor 25 WP (1,5 kg/ha). Dawki preparatów na ha obliczono przyjmując, że zużywa się na tę powierzchnię 1500 1 cieczy roboczej, przy zastosowaniu aparatury wyposażonej w dysze tradycyjne. Przed kwitnieniem drzew stosować Cynkomiedzian, Miedzian 50, Kaptan zawiesinowy 50, Syllit lub Dodinox. Szczególnie intensywnej ochrony, zwłaszcza w latach deszczowych, wymagają odmiany jabłoni wrażliwe na parch, jak np. Mclntosh, Linda, Cortland i Landsberska.